Misschien heb je ooit al model gestaan, gelegen of gezeten voor een schilder. Dat moet wel een speciale ervaring zijn, vooral als de schilder niet alleen uren, maar dagen, weken en zelfs maanden aan het portret werkt. En vooral als de schilder wil dat je telkens aanwezig bent op het ogenblik dat hij aan je portret werkt. Zo’n schilder was de Britse schilder Lucian Freud, kleinzoon van de bekende Weense psycholoog Sigmund Freud. Wat er allemaal gebeurt tussen schilder en model tijdens een periode van eind november 2003 tot eind juni 2004 heeft Martin Gayford, die in Engeland bekendheid geniet als kunstcriticus, model gezeten voor Lucian Freud. Daarvan heeft hij een logboek bijgehouden dat in het Nederlands vertaald is als Man met blauwe sjaal, want zo heet dat portret van Gayford ook. Je leert in dit verslag over poseren voor Lucian Freud, de excentrieke kunstenaar kennen als een onafhankelijk denker die ook een ruime belangstelling had in alles wat de wetenschap en de cultuur te bieden heeft. En hij praatte er graag over, en hij luisterde graag naar wat iemand te vertellen had, meestal bij uitgebreide avondmaaltijden. Hij nam zijn model Martin Gayford na elke sessie mee uit eten om te praten en te discussiëren. Ook over de manier waarop hij schilderde ontdek je veel in dit boek: heel nauwkeurig en bedachtzaam ging hij te werk en dat schilderen ook voor hem een intense fysieke bezigheid was, bewijst dat hij telkens rechtop schilderde. Kortom, een overtuigend verslag van een uitgebreide modelsessie bij een schilder. Wat het boek ook aantrekkelijk maakt zijn de talrijke illustraties, overwegend van het werk van Lucian Freud of van, sporadisch, zijn inspiratiebronnen
Uit het boek geplukt
p. 20 Aan de andere kant is het werkelijke onderwerp
van een portret misschien wel de interactie tussen schilder en model; datgene
wat het model bewust of onbewust laat zien en door de schilder wordt opgepikt.