vrijdag 8 januari 2016

BOEK: EUGEN RUGE met In tijden van afnemend licht


EUGEN RUGE / in tijden van afnemend licht

Hoe was het om als Russische vrouw te trouwen met een overtuigde communistische Duitse intellectueel en met hem te emigreren naar Oost-Duitsland?  Om daar moeder te worden van een creatieve maar eigenzinnige zoon?   
Hoe was het om als Duitse communist in de jaren ’50 van de vorige eeuw naar Mexico te trekken op de vlucht voor de nazi’s? 
Hoe voelde het om in 1961 gescheiden te worden van je familie en je vrienden door de bouw van de muur? 
Hoe voelde het aan om opnieuw te leven in een Berlijn na de muur? 
Vragen die niet per se letterlijk een antwoord krijgen in het boek van de Duitse theaterregisseur EUGEN RUGE.   Maar wel de aanleiding hebben gegeven tot een interessante roman die getuigt van een sterk inlevingsvermogen van de auteur in drie generaties van een Duits-Russische familie.   Een boek met verrassend sterke passages omdat die zo herkenbaar de kleinmenselijkheid van grote geesten haarfijn en met zin voor humor weergeeft.   Maar ook een boek dat de aandacht opeist van de lezer door de veelheid van personages en de voortdurende tijdsprongen per hoofdstuk.  Daarom raadpleeg je als lezer beter geregeld eens de familiestamboom en de inhoudstafel met de data vooraan in het boek.    Om, nadat je het boek gelezen hebt, vast te stellen dat de auteur je een overtuigend document over het leven in Oost-Duitsland tussen 1950 en het begin van de jaren 2000 heeft aangereikt.

Uit het boek geplukt
p. 206: … als Irina ergens een hekel aan had, dan was het aan de vraag ‘of er wel genoeg was’.  Haar hele jeugd had ze met die vraag geleefd.  Haar hele jeugd had ze in de rij gestaan voor brood, haar hele jeugd had ze halfrotte aardappelen gegeten (want de aardappelen die halfrot waren, moesten het eerst op, zodat ze uiteindelijk altijd halfrotte aardappelen aten)

p. 219: Wat was het fijn zo’n grote zoon te hebben – die nog steeds rook als een klein kind.

p.283: Allemaal leugens, dacht Kurt, nog steeds klappend.  Die hele jaren twintig waren één grote leugen – en de jaren dertig ook. Ook het ‘antifascistisch verzet’ was op de keper beschouwd niet meer dan een leugen, …