Art
Nouveau, ontstaan, ontwikkeling en opleving door Malcolm Haslam
Bij
Art Nouveau denk je aan een kunststromming die vooral omstreeks de jaren 1900 bloeiend
en succesrijk was maar tegen het begin van WO I op zijn einde liep. Volgens de auteur van dit boek is dat een
enge visie, want hij gelooft dat ook in onze tijd er nog altijd denkbeelden en
filosofische benaderingen van Art Nouveau opduiken in de hedendaagse werken en
architectuur. Veel kunstenaars van
vandaag laten zich nog altijd inspireren door Art Nouveau. Art
nouveau doet denken aan de sierlijke en gracieuze, soms wat fantasierijke
vormen, die vooral hun inspiratie vinden in de grilligheid van de natuur. De seksualiteit speelde een belangrijke rol
in de werken van de jaren 1900 en daar zat natuurlijk ook Freud tussen, die met
zijn nieuwe bevindingen over het seksueel gedrag van de mens een
aardverschuiving veroorzaakte . Het materialisme
dat aanspoorde om kunst te bezitten had grote invloed op de Art Nouveau. Het
meubilair werd licht, bijna gewichtloos.
Daarom namen de Art Nouveau-kunstenaars afstand van het materialisme
door meer mystieke en visionaire denkbeelden toe te laten in hun werk. Een abstracte vormtaal was dan ook populair,
naast de strakke geometrische vormen.
Uiteraard had ook de tijdsgeest invloed
op Art Nouveau. Er waren veel godsdienstige, wetenschappelijke en politieke
vernieuwende inzichten die de kunstenaar ook noopten om hun morele
bezorgdheid te uiten. Ook het japonisme speelde een belangrijke
rol: de Japanse kusnt koesterde het groteske, vooral weerspiegeld in de woest
uitziende Japanse maskers. Maar ook hun
gestileerde motieven inspireerden de Westerse Art Nouveau.
De
auteur behandelt in zeven hoofdstukken, de nieuwe stijl van Art Nouveau (onder invloed van William Blake, de prerafaelieten,
rechtlijnen en curvilineair, veel curven, bochtrn, Wagner, vrouwenfiguren,
mystiek en mysterie), de bloeitijd met interieurs en Horta, meubels en klokken,
keramiek, de Amerikaanse sieraden, de Oostelijke invloeden, de nieuwe
geometrsiche stijl me Frank Lloyd Wright van Chicago tot Wenen, stoelen en
meubelen), Art Nouveau voor iedereen (keramiek, bestek, affiches, grafisch werk, het eetservies, architectuur van
de jaren twintig en dertig (surrealisme, Dali, modernisme met Cocteau,
Italiaans glas, metaalwerken de heropleving van de Art Nouveau (glas, nieuwe gebogen vormen, natuurlijke vormen en
materialen, flower power, femme fatale, haarstijl , de obsessie van Art Nouveau,
de hoezen van The Beatles (tekenfilm Yellow sbumarine, het boek Illustrated
lyrics…
