DYAB ABOU JAHJAH: pleidooi voor radicalisering
Op zich is het wel even schrikken als je de titel van
het boek leest. En dat effect wou Abou
JahJah zeker bereiken. We kennen de man als stichter van de Arabisch-Europese
Liga. Een geboren Libanees die in België
politieke wetenschappen gestudeerd heeft.
Radicalisme definieert hij in dit boek als een groepering die een heersende
orde omverwerpt en ijvert om die, fundamenteel, tot aan de wortels te
veranderen. Op zich is daar niets mis
mee, maar Abou JahJah onderscheidt wel een destructief en een constructief
radicalisme, waartoe hij zichzelf rekent.
De destructief radicalen willen alles vernietigen, de constructieven
stellen voortdurend de macht in vraag en willen die wakker houden voor
eventuele misbruiken. Vanuit het
radicalisme probeert Abou Jahjah ook te verklaren waarom jongeren
radicaliseren: meestal uit onvrede, uit
een gevoel van onrechtvaardig behandeld te zijn. De auteur stipt aan dat je kan
radicaliseren vanuit een persoonlijke levenssfeer en ja, daar kunnen ook psychisch
zieke mensen bij zitten. Of radicalisering kan ook groeien binnen een
gemeenschap die bepaalde afspraken en codes naleeft die uiteindelijk niet meer
overeenstemmen met de maatschappij waarin die gemeenschap leeft. En zo krijg je meer conflicten. Abou Jahjah kent zijn geschiedenis en voelt
zich niet geremd om af en toe de Europese westerse kapitalistische dominantie
in vraag te stellen die in de koloniale tijd zich ook niet aanpaste aan de
cultuur van de inheemse volkeren, terwijl ze dat wel verwachten van de
miljoenen vluchtelingen die Europa binnenstromen. Interessant is ook dat Abou JahJah er ook op
wijst dat een deel van de terroristen psychisch labiel is en niet noodzakelijk
handelt vanuit religieuze overtuiging.
Verder houdt hij een pleidooi voor het behoud van het
woord ‘klassen’. De middenklasse gaat
hij niet meer linken aan alleen maar inkomen maar ook aan kennis van het internet. Zo onderscheidt hij drie categorieën in de
middenklasse die de elite dient maar eigenlijk ook de wapens in handen heeft om
de elite omver te gooien De globals zijn
de machtigsten, de semiglobals die geïntegreerd zijn maar minder verdienen. De
laagste categorie van de middenklasse
zijn de protoglobals die de gevaarlijkste zijn, want zij hebben toegang tot het
internet maar niet het geld om deel te nemen aan alle verleidingen die het
internet en de consumptie hen bieden. Zij geraken gefrustreerd en gaan zich dan
via internet laten overtuigen tot gewelddadige acties. Een klasse staat los van een ideologie, maar
een gemeenschap is altijd verbonden met een ideologie. Armoede vermindert inderdaad, maar niet
armoede in de betekenis van ellende en uitsluiting, vernedering en het gevoel
van nutteloosheid als gediplomeerden toch geen werk kunnen vinden. Verder heeft
hij het ook over hoe macht gelijkstaat met kennis, kijk maar naar de boem van
de Chinese productie: een winstgevende activiteit die wordt uitgevoerd onder
het streng oog van het communistisch gezagsorgaan. Toch is er een gevaar want als de
protoglobals hun wrok tegenover de macht uitdrukken, betekent dat dat zij er
eigenlijk willen bij horen of zelf machtig worden.. Maar toch moeten de protoglobals het verzet
leiden en de ideologie en structuren ervan ontwikkelen samen met geïsoleerde
ethische elementen uit de bovenste laag van de middenklasse, de globals. Verder houdt Abou JahJah ook een pleidooi
voor de commons (vooral op het internet met P2P (peer), bv. Wikipedia, Uber,
AirBNB, Die commons moeten niet-gecentraliseerde machtscomplexen worden op het
terrein van de financiën, onderwijs, cultuur en bestuur
Hij vindt dat de constructief radicalen de democratie
op een hoger niveau moet tillen. Maar constructieve radicalisten moeten eerst
zichzelf zuiveren van het discours van de heersende orde en dat ontleden en
deconstrueren om zo een eigen verhaal te vinden om een antwoord te bieden aan
de macht. Dat verhaal kan antiracistisch zijn, postkapitalistisch, dekoloniaal,
egalitair, democratisch…
Uit het boek
geplukt
P 65 Dat is volgens mij in onze tijd de grootste
bron van conflicten Hoe meer mensen cultureel geïntegreerd in het systeem
raken, hoe meer ze zullen worden geconfronteerd met hun sociale uitsluiting en
hoe minder geduldig ze zullen worden
P 71 In feiten
zijn die nationalistische protectionistische elites gevaarlijker dan de
oprukkende oligarchische krachten van de opkomende mondiale orde
P 72 wij moeten
resoluut kiezen voor een regime change op alle niveaus We moeten radicaliseren
niet tegen elkaar en niet in dienst van de overheersende elites, maar tégen
alle elites, want zij zijn het die het onderdrukkende en gecorrumpeerde systeem
van macht in zijn oude en nieuwe versie in stand willen houden.
P 74 De mens is
altijd geneigd om een heersende orde als een natuurlijke orde te zien
P 75 Mensen snakken naar eenvoud, en
overzichtelijkheid, en hebben behoefte aan stabiliteit. Dat zijn allemaal
redenen waarom ze graag een verhaal horen dat hun vertelt dat de wereld altijd
zo is geweest en altijd zo zal blijven.
P 82 Kapitaal
wordt voortgebracht door macht en kan worden omgezet in macht (…) Datzelfde kan
niet worden gezegd van alle andere vormen van macht. Neem religieuze macht, of
charisma.
p. 116 De macht
heeft overduidelijk gemaakt dat als haar orde niet mondiaal kan worden, haar
chaos dat wel kan.
p.131 Omdat de
macht niet in handen is van mensen die om het leven van andere mensen geven.
p. 134 Macht als
systeem is ten diepste moreel corrupt.
p. 146 De radix,
de wortel, is tenslotte de basis van het leven, en niet van de dood.
